On one occasion the Blessed One was staying at Nadika in the Brick Hall. Then Ven. Sandha went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down to him, sat to one side. As he was sitting there the Blessed One said to him:
-Sandha, practice the absorption1 of a thoroughbred horse, not the absorption of an unbroken colt. And how is an unbroken colt absorbed?

Một thời Thế Tôn trú ở Nàtika, tại ngôi nhà có lợp ngói. Rồi Tôn giả Sandha đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Thế Tôn nói với Tôn giả Sandha đang ngồi một bên :
-Này Sandha, hãy tu Thiền với sự Thiền định của con ngựa thuần thục, chớ có với Thiền định của con ngựa chưa thuần thục. Và này Sandha, thế nào là Thiền định của con ngựa chưa thuần thục ?

An unbroken colt, tied to the feeding trough, is absorbed with the thought, 'Barley grain! Barley grain!' Why is that? Because as he is tied to the feeding trough, the thought does not occur to him, 'I wonder what task the trainer will have me do today? What should I do in response?' Tied to the feeding trough, he is simply absorbed with the thought, 'Barley grain! Barley grain!'

Con ngựa chưa thuần thục, khi bị cột vào máng ăn, liền Thiền tư : "Cỏ ăn, cỏ ăn". Vì sao ? Này Sandha, con ngựa chưa thuần thục, khi bị cột vào máng ăn, không có nghĩ như sau : "Không biết hôm nay, người đánh xe điều phục ngựa sẽ bảo ta làm việc gì ? Nay ta có hễ làm gì để báo đáp ? " Con ngựa bị cột vào máng ăn, chỉ Thiền tư : "Cỏ ăn, cỏ ăn!"

In the same way, there are cases where an unbroken colt of a man, having gone to the wilderness, to the foot of a tree, or to an empty dwelling, dwells with his awareness overcome by sensual passion, obsessed with sensual passion. He does not discern the escape, as it actually is present, from sensual passion once it has arisen. Making that sensual passion the focal point, he absorbs himself with it, besorbs, resorbs, & supersorbs himself with it.

Cũng vậy, này Sandha, ở đây có hạng người chưa được thuần thục, khi đi đến ngôi rừng, hay khi đi đến gốc cây, hay khi đi đến ngôi nhà trống, trú với tâm bị dục tham ám ảnh, bị dục tham chi phối, không như thật rõ biết sự xuất ly khỏi dục tham đã khởi lên. Người ấy tàng trữ dục tham vào trong, rồi Thiền tư, Thiền lự, Thiền liên tục, Thiền quán.

He dwells with his awareness overcome by ill will.
He dwells with his awareness overcome by sloth & drowsiness.
He dwells with his awareness overcome by restlessness & anxiety.
He dwells with his awareness overcome by uncertainty, obsessed with uncertainty.
He does not discern the escape, as it actually is present, from uncertainty once it has arisen.
Making that uncertainty the focal point, he absorbs himself with it, besorbs, resorbs, & supersorbs himself with it.

Người ấy trú với tâm bị sân ám ảnh, bị sân chi phối.
Người ấy trú với tâm bị hôn trầm thụy miên ám ảnh, bị hôn trầm thụy miên chi phối.
Người ấy trú với tâm bị trạo hối ám ảnh, bị trạo hối chi phối.
Người ấy trú với tâm bị nghi hoặc ám ảnh, bị nghi hoặc chi phối.
Người ấy không như thật rõ biết sự xuất ly ra khỏi nghi hoặc đã khởi lên.
Người ấy tàng trữ nghi hoặc vào trong, rồi Thiền tư, Thiền lự, Thiền liên tục, Thiền quán.

He is absorbed dependent on earth.
He is absorbed dependent on liquid.
He is absorbed dependent on fire.
He is absorbed dependent on wind.
He is absorbed dependent on the sphere of the infinitude of space.
He is absorbed dependent on the sphere of the infinitude of consciousness.
He is absorbed dependent on the sphere of nothingness.
He is absorbed dependent on the sphere of neither perception nor non-perception.
He is absorbed dependent on this world.
He is absorbed dependent on the next world.
Whatever is seen, heard, sensed, cognized, attained, sought after, pondered by the intellect.
That is how an unbroken colt of a man is absorbed.

Người ấy Thiền tư, y chỉ vào đất.
Người ấy Thiền tư y chỉ vào nước.
TNgười ấy hiền tư y chỉ vào lửa.
Người ấy Thiền tư y chỉ vào gió.
Người ấy Thiền tư y chỉ vào Không vô biên xứ.

Người ấy Thiền tư y chỉ vào Thức vô biên xứ.

Người ấy Thiền tư y chỉ vào Vô sở hữu xứ.

Người ấy Thiền tư y chỉ vào Phi tưởng phi phi tưởng xứ.

Người ấy Thiền tư y chỉ vào đời này.
Phàm điều gì được thấy, được nghe, được cảm giác, được thức tri, được đạt đến, được tầm cầu đến, được ý suy tư, đều ý chỉ vào đấy người ấy Thiền tư.
Như vậy, này Sandha là người Thiền tư không thuần thục.

And how is a thoroughbred absorbed?
An excellent thoroughbred horse tied to the feeding trough, is not absorbed with the thought, 'Barley grain! Barley grain!' Why is that? Because as he is tied to the feeding trough, the thought occurs to him, 'I wonder what task the trainer will have me do today? What should I do in response?' Tied to the feeding trough, he is not absorbed with the thought, 'Barley grain! Barley grain!' The excellent thoroughbred horse regards the feel of the spur as a debt, an imprisonment, a loss, a piece of bad luck.

Và này Sandha, như thế nào là Thiền tư như con ngựa thuần thục ? Con ngựa hiền lương, này Sandha, con ngựa được thuần thục, khi bị cột vào máng ăn, không có Thiền tư : "Cỏ ăn, cỏ ăn ! " Vì sao ? Này Sandha, con ngựa chưa thuần thục, khi bị cột vào máng ăn, không có nghĩ như sau : "Không biết hôm nay, người đánh xe điều phục ngựa sẽ bảo ta làm việc gì ? Nay ta có hễ làm gì để báo đáp ? " Con ngựa bị cột vào máng ăn, chỉ Thiền tư : "Cỏ ăn, cỏ ăn ! " Con ngựa hiền lương, này Sandha, được thuần thục, nhìn sự áp dụng cây gậy thúc ngựa hiền lương như là món nợ, như là trói buộc, như là một thiện hại, như là một điềm xấu.

In the same way, an excellent thoroughbred of a man, having gone to the wilderness, to the foot of a tree, or to an empty dwelling, dwells with his awareness not overcome by sensual passion, not obsessed with sensual passion. He discerns the escape, as it actually is present, from sensual passion once it has arisen.

Cũng vậy, này Sandha, con người hiền thiện, thuần thục, khi đi đến ngôi rừng, khi đi đến gốc cây, khi đi đến ngôi nhà trống, trú với tâm không bị dục tham ám ảnh, không bị dục tham chinh phục, như thật quán tri sự xuất ly đã khởi lên.

He dwells with his awareness not overcome by ill will.
He dwells with his awareness not overcome by sloth & drowsiness.
He dwells with his awareness not overcome by restlessness & anxiety.
He dwells with his awareness not overcome by uncertainty, obsessed with uncertainty.
He discern the escape, as it actually is present, from uncertainty once it has arisen.

Người ấy trú với tâm không bị sân ám ảnh, không bị sân chi phối.
Người ấy trú với tâm không bị hôn trầm thụy miên ám ảnh, không bị hôn trầm thụy miên chi phối.
Người ấy trú với tâm không bị trạo hối ám ảnh, không bị trạo hối chi phối.
Người ấy trú với tâm không bị nghi hoặc ám ảnh, không bị nghi hoặc chi phối.
Người ấy như thật rõ biết sự xuất ly ra khỏi nghi hoặc đã khởi lên.

He is absorbed dependent neither on earth, liquid, heat, wind, the sphere of the infinitude of space, the sphere of the infinitude of consciousness, the sphere of nothingness, the sphere of neither perception nor non-perception, this world, the next world, nor on whatever is seen, heard, sensed, cognized, attained, sought after, or pondered by the intellect — and yet he is absorbed. And to this excellent thoroughbred of a man, absorbed in this way, the gods, together with Indra, the Brahmas, & Pajapati, pay homage even from afar:

Vị ấy Thiền tư không y chỉ vào đất, Thiền tư không y chỉ vào nước, Thiền tư không y chỉ vào lửa, Thiền tư không y chỉ vào gió, Thiền tư không y chỉ vào Không vô biên xứ, Thiền tư không y chỉ vào Thức vô biên xứ, Thiền tư không y chỉ vào Vô sở hữu xứ, Thiền tư không y chỉ vào Phi tưởng phi phi tưởng xứ, Thiền tư không y chỉ vào đời này, Thiền tư không y chỉ vào đời sau, phàm điều gì được thấy, được nghe, được cảm giác, được thức tri, được đạt đến, được tầm cầu đến, được ý suy tư, thiền tư không y chỉ vào cái ấy. Tuy vậy, vị ấy vẫn có Thiền tư. Lại nữa, này Sandha, với vị ấy Thiền tư như vậy, chư Thiên với Thiên chủ, các Phạm thiên với chúng Phạm thiên, dầu từ xa, đảnh lễ con người hiền thiện thuần thục :

Homage to you, O thoroughbred man.
Homage to you, O superlative man —
you of whom we don't know even what it is
dependent on which
you're absorbed.

Chúng tôi đảnh lễ Ngài,
Con người hiền, thuần thục,
Chúng tôi đảnh lễ Ngài,
Con người bậc Thượng thủ,
Y chỉ gì Ngài Thiền,
Chúng tôi không được biết.

When this was said, Ven. Sandha said to the Blessed One:
"But in what way, lord, is the excellent thoroughbred of a man absorbed when he is absorbed dependent neither on earth, liquid, heat, wind, the sphere of the infinitude of space, the sphere of the infinitude of consciousness, the sphere of nothingness, the sphere of neither perception nor non-perception, this world, the next world, nor on whatever is seen, heard, sensed, cognized, attained, sought after, or pondered by the intellect — and yet he is absorbed, so that to this excellent thoroughbred of a man, absorbed in this way, the gods, together with Indra, the Brahmas, & Pajapati, pay homage even from afar:

Khi nghe nói như vậy, Tôn giả Sandha bạch Thế Tôn:
- Thiền như thế nào, bạch Thế Tôn là con người hiền thiện thuần phục Thiền tư ? Vị ấy Thiền tư không y chỉ vào đất, Thiền tư không y chỉ vào nước, Thiền tư không y chỉ vào lửa, Thiền tư không y chỉ vào gió, Thiền tư không y chỉ vào Không vô biên xứ, Thiền tư không y chỉ vào Thức vô biên xứ, Thiền tư không y chỉ vào Vô sở hữu xứ, Thiền tư không y chỉ vào Phi tưởng phi phi tưởng xứ, Thiền tư không y chỉ vào thế giới này, Thiền tư không y chỉ vào thế giới sau, và phàm cái gì được thấy, được nghe, được cảm giác, được thức tri, được tầm cầu, được đạt đến, được ý suy tư, vị ấy Thiền tư. Thiền tư như thế nào, bạch Thế Tôn là con người hiền thiện thuần thục, khiến chư Thiện với Thiên chủ, các Phạm thiên với chúng Phạm thiên dầu từ xa, đảnh lễ con người hiền thiện thuần thục :

Homage to you, O thoroughbred man.
Homage to you, O superlative man —
you of whom we don't know even what it is
dependent on which
you're absorbed.

Chúng tôi đảnh lễ Ngài,
Con người hiền, thuần thục,
Chúng tôi đảnh lễ Ngài,
Con người bậc Thượng thủ,
Y chỉ gì Ngài Thiền,
Chúng tôi không được biết.

There is the case, Sandha, where for an excellent thoroughbred of a man
the perception2 of earth with regard to earth has ceased to exist.
the perception of liquid with regard to liquid has ceased to exist.
the perception of fire with regard to fire has ceased to exist.
the perception of wind with regard to wind has ceased to exist.
the perception of the sphere of the infinitude of space with regard to the sphere of the infinitude of space has ceased to exist.
the perception of the sphere of the infinitude of consciousness with regard to the sphere of the infinitude of consciousness has ceased to exist.
the perception of the sphere of nothingness with regard to the sphere of nothingness has ceased to exist.
the perception of the sphere of neither perception nor non-perception with regard to the sphere of neither perception nor non-perception has ceased to exist.
the perception of this world with regard to this world has ceased to exist.
the next world with regard to the next world has ceased to exist.
and whatever is seen, heard, sensed, cognized, attained, sought after, or pondered by the intellect: the perception of that has ceased to exist.

Ở đây này Sandha, với con người hiền thiện thuần thục,
tưởng đất trong đất được sáng tỏ,

tưởng nước trong nước được sáng tỏ,

tưởng lửa trong lửa được sáng tỏ,

tưởng gió trong gió được sáng tỏ

tưởng Không vô biên xứ trong Không vô biên xứ được sáng tỏ,

tưởng Thức vô biên xứ trong Thức vô biên xứ được sáng tỏ,

tưởng Vô sở hữu xứ trong Thức vô sở hữu xứ được sáng tỏ,

tưởng Phi tưởng phi phi tưởng xứ trong Phi tưởng phi phi tưởng xứ được sáng tỏ,
tưởng thế giới này trong thế giới này được sáng tỏ,

tưởng thế giới sau trong thế giới sau được sáng tỏ,

Phàm cái gì được thấy, được nghe, được cảm giác, được thức tri, được tầm cầu, được đạt đến, được ý suy tư, tưởng tại ấy được sáng tỏ.

Absorbed in this way, the excellent thoroughbred of a man is absorbed dependent neither on earth, liquid, fire, wind, the sphere of the infinitude of space, the sphere of the infinitude of consciousness, the sphere of nothingness, the sphere of neither perception nor non-perception, this world, the next world, nor on whatever is seen, heard, sensed, cognized, attained, sought after, or pondered by the intellect — and yet he is absorbed. And to this excellent thoroughbred of a man, absorbed in this way, the gods, together with Indra, the Brahmas, & Pajapati, pay homage even from afar:

Thiền tư như vậy, này Sandha là người đã hiền thiện thuần thục, vị ấy Thiền tư không y chỉ vào đất, Thiền tư không y chỉ vào nước, Thiền tư không y chỉ vào lửa, Thiền tư không y chỉ vào gió, Thiền tư không y chỉ vào Không vô biên xứ, Thiền tư không y chỉ vào Thức vô biên xứ, Thiền tư không y chỉ vào Vô sở hữu xứ, Thiền tư không y chỉ vào Phi tưởng phi phi tưởng xứ, Thiền tư không y chỉ vào thế giới này, Thiền tư không y chỉ vào thế giới sau. Và phàm cái gì được thấy, được nghe, được cảm giác, được thức tri, được tầm cầu, được ý suy tư, Thiền tư không y chỉ vào cái ấy. Do Thiền tư như vậy, này Sandha, là con người hiền thiện thuần thục, khiến chư Thiện với Thiên chủ, các Phạm thiên với chúng Phạm thiên dầu từ xa, đảnh lễ con người hiền thiện thuần thục :

Homage to you, O thoroughbred man.
Homage to you, O superlative man —
you of whom we don't know even what it is
dependent on which
you're absorbed.

Chúng tôi đảnh lễ Ngài,
Con người hiền, thuần thục,
Chúng tôi đảnh lễ Ngài,
Con người bậc Thượng thủ,
Y chỉ gì Ngài Thiền,
Chúng tôi không được biết.